Lizing – bu tadbirkorlik turi bo‘lib, vaqtinchalik bo‘sh bo‘lgan yoki qarz qilib olingan pul mablag‘larini investitsiya qilish orqali, lizing shartnomasi asosida lizing beruvchi lizing shartnomasida ko‘rsatilgan mulkni, aniqlangan sotuvchidan sotib olish va lizing oluvchiga tadbirkorlik uchun aniqlangan to‘lovlar asosida vaqtinchalik foydalanishga yetkazib berish majburiyatlarini oladi.
Lizing – bu ijara. Ammo biznesda lizing tadbirkorlik ijara deb tushuniladi: uskunalar, ko‘chmas mulk, bu degani asosiy vositalar.
Lizing – bu moliyaviy operatsiya. Lizing o‘z asosida maqsadli kreditdir.
O‘zbekistonda lizing operatsiyalar asosida hozirgi paytda bir qancha masalalarni yechish mumkin, ulardan:
- ishlab chiqarish vositalarni yangilash;
- asosiy vositalarni sotib olish uchun maqsadli kreditlash;
- investitsiya qilingan mablag‘lar va tashkilotning samarali ishlashini nazorat qilish;
- lizing sistemasi orqali eng samarali ishlab chiqarishni rivojlantirish;
- lizing asosida yetkazib berilgan mulk va uskunalar orqali chet el investitsiyalarini jalb etish (xalqaro qonunlar asosida ushbu tashqi qarzni o‘sishiga olib kelmaydi).
Lizing munosabatlar turlari
Lizing munosabatlar turlari ko‘pligi shartnoma tomonlariga, har xil sxemalar amalga oshirish orqali, bir qancha qulayliklar yaratadi. Ulardan asosiylari quyidagilar:
- Investorni qarz mablag‘larini jalb etish orqali amalga oshiriladigan lizing operatsiyasi – bir qancha kompaniyalar ishtirokida lizing operatsiyasini moliyalashtirish;
- Aksiyadorlik lizing – yirik obyektlarni lizingga berganda ishlatiladi (samolyotlar, kemalar, zavod va fabrikalar uchun kompleksda yetkazib berilgan asbob-uskunalar);
- Yetkazib beruvchi uchun lizing – bu turda mulk yetkazib beruvchi ham sotuvchi, ham asosiy lizing oluvchi sifatida chiqadi, ammo oxirgi foydalanuvchi sifatida bo‘lmaydi;
- Lizing oluvchining sublizingoluvchi topish va unga sublizingga berish majburiyati bo‘ladi.
